Podręcznik Języki mniejszości Heleny Krasowskiej przeczytały życzliwie Jolanta i Agnieszka Tambor. Mnie się nie udało dobić do egzemplarza, a na stronie Wydawcy, Instytutu Europy Wschodniej UW jest powtórzenie pochwalnych notek z okładki i fałszywy link do innej publikacji. Omówienie i ocena jest w najnowszych, to jest kwietniowych „Nowych Książkach”.
Badaczki z Uniwersytetu Śląskiego zawiodły się na bibliografii, opisie stanu badań i obszaru badawczego, doceniły przykłady wielu zjawisk, o których wielu socjolingwistów jeno teoretyzuje. Oto najważniejsze moim zdaniem, z małopolskiego i śląskoznawczego punktu widzenia:
Niedosyt budzi tu tylko brak porównań z badaniami prowadzonymi w innych regionach; szkoda, że w całej pracy nie znalazło się miejsce dla badań prestiżowo-językowo-tożsamościowych w tych częściach Polski, które współcześnie budzą sporo emocji w dyskursie publicznym, czyli Górnego Śląska, Kaszub, Podhala, Kurpiów, Kociewia itd., a z kwestii wyraźnie pogranicznych choćby omówienia sytuacji Łemków. W tych badaniach polscy naukowcy mają ogromne zasługi. Warto byłoby także, w kontekście takich rozważań, odpowiednią uwagę poświęcić sytuacji języka, kultury i tożsamości Romów.
(…) Ostatni rozdział przynosi wiele ważnych obserwacji, sugestii i zaleceń, brak w nim jednak istotnego pojęcia, bez którego nie ma współczesnej polityki językowej, nie da się mówić o aktualnych problemach tożsamości i świadomości językowej, mianowicie pojęcia rewitalizacji języków. A przecież zjawiska takich aktów rewitalizacji są wokół nas – to Irlandia i Szkocja, Wilamowice, ale też Warmia, Kurpie, Kociewie, nie mówiąc o Górnym Śląsku (…)
Niedosyt pozostaje u czytelnika zaawansowanego w proponowanej problematyce. Może byłby on mniejszy, gdyby w podtytule znalazło się wskazanie „…na przykładzie południowo-wschodniej Ukrainy”.
Niedosyt jest więc najważniejszym słowem tej recenzji. Czekajmy na następne teksty, które nas poznawczo usatysfakcjonują, nasycą i natchną.