Na tej mapie najbardziej mnie zainteresowała miejscowość Czechów, niedaleko Chmielnika i Pińczowa.

Zagadki przeszłości

Tak, Czechów. Dziś w Wikipedii możemy przeczytać, że jest to wioska w gminie Kije, w powiecie pińczowskim, w województwie świętokrzyskim. Mieszka tam ponad 200 osób.

Wielkość kropki na mapie równa Czechów z Bytomiem, Nowym Sączem i Lublinem, starymi siedzibami kasztelanii. Musiało być coś w przeszłości tego miejsca, co sprawiło, że istniała kasztelania czechowska. Szlak handlowy, który był też szlakiem najazdu tatarskiego może świadczyć o współistnieniu warunków terenowych, ale też i o prestiżu miejscowości.

Należy tu dodać, że Nida na wysokości wsi Czechów (pow. wiślicki) płynęła dwoma ramionami. W środku długiej ok. 5 km wyspy znajdował się w średniowieczu gród kasztelanii czechowskiej, zaś granica między pow. chęcińskim i wiślickim w XVI w. przekraczała Nidę o 1/4 km na północ od grodziska, będącego śladem owego grodu108. Wyjaśnienie powodów wytyczenia granicy między pow. chęcińskim i wiślickim tuż pod dawnym grodem kasztelanii czechowskiej, której obszar został określony tylko hipotetycznie, wykracza poza ramy naszego komentarza. Prawdopodobnie zadecydowały o tym, jak w przypadku Rakowa (zob. niżej) stosunki własnościowe, kiedy w XV w. likwidowano mniejsze powiaty sądowe: stopnicki i szydłowski. (Atlas historyczny Polski. Woj. sandomierskie)

Ale co legło u podstaw tak wielkiej roli Czechowa?